ستاره‌شناسان یک ستاره‌ی جوان را در مرحله‌ی‌ رشد ناگهانی و سریع مشاهده کردند

یک ستاره‌ی جوان در لحظات هیجان‌انگیز فاز رشد به کمک ماهواره‌ی ESA’s Gaia و کاوشگر نقشه‌برداری فروسرخ میدان-گسترده‌ی نزدیک زمین ناسا (NASA’s Near-Earth Object Wide-field Infrared Survey Explorer (NEOWISE)) و تلسکوپ‌های اسپیتزر Spitzer رصد شده است. ستاره‌ی تازه کشف‌شده‌ی Gaia 17bpi وابسته به دسته‌ای از ستاره‌ها است که وقتی ماده‌ای پیرامون‌ آن می‌گردد، به درونش فرومی‌ریزد و به جرم ستاره می‌افزاید. ماده‌ای که درون ستاره می‌ریزد باعث می‌شود که ستاره ۱۰۰ برابر درخشان‌تر به نظر برسد. این یافته در Astrophysical Journal منتشر شد.

Gaia 17bpi متعلق به گروهی از ستاره‌ها تحت عنوان ستارگان FU Ori است که از نام عضو اصلی گروه FU Orionis در صورت‌ فلکی شکارچی (Orion)  گرفته شده است. ستارگان FU Ori که عمری کمتر از چند میلیون سال دارند، به طور معمول پشت ابرهای ضخیمی از گرد و غبار پنهان شده‌اند و بسیار سخت رصد می‌شوند.

اما استاد دانشگاه اگزرتر (Exeter) پروفسور تیم نیلور (Tim Naylor) و همکارانش، این ستاره را در حال گذر از فاز هیجان‌انگیز  تحول و رشد کشف کرده‌اند که ماده‌ی گردان پیرامون آن به دورنش می‌ریزد و جرمش افزایش می‌یابد. آن‌ها توانستند این انفجار ستاره‌ای را در بازه‌ی فروسرخ و نیز نور مرئی ببینند.

پروفسور نیلور، پژوهشگر همکار در این مطالعه گفت: «ما صبر و دقت بسیاری را صرف بررسی داده‌‌های این ستاره کردیم و به ناگهان متوجه شدیم که نتایج فراتر از انتظار ماست. این مشاهدات همچنین می‌تواند بینشی از اتفاقات گذشته‌ی منظومه‌ شمسی که به ما بدهد؛ چرا که سیارات اطراف ما نیز با دیسکی از ماده‌ی پیرامون خورشید آغاز به تشکیل شدن کرده‌اند.»

Gaia 17bpi اولین‌بار توسط ماهواره‌ی ESA’s Gaia، که پیوسته آسمان را اسکن کرده و اندازه‌گیری‌های دقیقی از ستارگان در نور مرئی انجام می‌دهد، کشف شد. در همان زمان فضاپیمای NASA’s NEOWISE نیز به طور غیرمترقبه‌ای درخشش این ستاره را رصد نمود. جستجوهای بیشتر در آرشیو داده‌های NEOWISE و آرشیوهای تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا نشان داد که در یک سال اخیر نیز درخشش زیادی در محدوده‌ی نور فروسرخ توسط این فضایپماها کشف شده است.

لینه هیلنبراند (Lynne Hillenbrand)، استاد دانشگاه Caltech و نویسنده‌ی ارشد این مطالعه گفت: «رفتارهای FU Ori کمک بزرگی در فهم ما از روند شکل‌گیری ستاره‌ها هستند اما این مورد همچنان به صورت رازآمیز باقی مانده‌‌اند چرا که رصد کردن‌شان بسیار دشوار است.» «این اولین‌بار است که ما این اتفاق را در هنگام رخ دادن آن هم در محدوده‌ی نور مرئی و فروسرخ مشاهده می‌کنیم. این داده‌ها به ما امکان نقشه‌برداری از حرکت ماده در امتداد دیسک و درون ستاره را می‌دهد.»

Gaia 17bpi تنها یکی از ۲۴ عضو یافت شده از گروه FU Ori تا به امروز و تنها یکی از دوجین انفجار ستاره‌ای موجود است.